Πραγματοποιήθηκε στις 24 Ιουλίου 2024, στο Κέντρο Πολιτισμικής & Κοινωνικής Διακονίας της Ιεράς Μητροπόλεως Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου «ΘΕΟΜΗΤΩΡ» η εκδήλωση διάχυσης των αποτελεσμάτων του έργου MOVING που υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος HORIZON 2020, στο οποίο η Περιφέρεια Κρήτης συμμετέχει ως εταίρος.
Το έργο MOVING στοχεύει στην «οικοδόμηση ικανοτήτων και τη συν-ανάπτυξη σχετικών πλαισίων πολιτικής σε όλη την Ευρώπη για τη δημιουργία αλυσίδων αξίας που συμβάλλουν στην ανθεκτικότητα και τη βιωσιμότητα των ορεινών περιοχών».
Στο ξεκίνημα της εκδήλωσης η κα Τσεκούρα Δήμητρα στέλεχος της Περιφέρειας Κρήτης καλωσόρισε τους συμμετέχοντες και παρουσίασε το πρόγραμμα της εκδήλωσης διάχυσης.
Την εκδήλωση χαιρέτισαν, ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ.κ. Πρόδρομος ο οποίος αναφέρθηκε στο ρόλο της τοπικής Εκκλησίας στην ανάπτυξη των ορεινών περιοχών με το θρησκευτικό τουρισμό και το σημαντικό αριθμό θρησκευτικών εκδηλώσεων και τα ενεργά προσκυνήματα. Η Αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνης κα Μαρία Λιονή επεσήμανε την ουσιαστική εξωστρέφεια και τις γόνιμες συνέργειες, που έχει αναπτύξει η Περιφέρεια Κρήτης μέσα από τα ευρωπαϊκά προγράμματα και την αξιοποίησή τους στους στρατηγικούς σχεδιασμούς και τις Περιφερειακές Πολιτικές. Τους χαιρετισμούς ολοκλήρωσε ο Αντιδήμαρχος Πολιτικής Προστασίας Δήμου Ρεθύμνης, κ. Σκορδίλης Γεώργιος ο οποίος παρουσίασε τις δράσεις που έχει αναπτύξει ο Δήμος Ρεθύμνου για τις περιοχές της ενδοχώρας και τις ορεινές περιοχές ειδικότερα.
Στη συνέχεια ο Διευθυντής Ανάπτυξης Π.Ε. Ρεθύμνης κ. Δαράκης Μιχαήλ αναφέρθηκε στη «Συμβολή των ευρωπαϊκών σχεδίων στην ανάπτυξη των ορεινών περιοχών», η οποία είναι πολυδιάστατη και καθοριστική. Ωστόσο, η διαρκής αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι ορεινές περιοχές απαιτεί συνεχή προσπάθεια και προσαρμογή στις νέες συνθήκες. Επισήμανε ότι βασικό πρόβλημα της πολιτικής για τις ορεινές περιοχές, αποτελεί το γεγονός ότι η Ε.Ε. θεωρεί ότι όλες οι ορεινές περιοχές ανά την Ευρώπη έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά, προβλήματα, περιορισμούς, ανάγκες και δυνατότητες, ενώ έρευνες έχουν επανειλημμένα αποδείξει ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές από χώρα σε χώρα, αλλά και εντός των ιδίων χωρών. Ακολούθως η κα Μαδούλκα Βασιλική Αν. Προϊσταμένη αυτοτελούς Τμήματος Ευρωπαϊκών και Διεθνών Θεμάτων και Ανάπτυξης Συνεργασιών παρουσίασε προγράμματα της Περιφέρειας Κρήτης που αυτή την περίοδο βρίσκονται σε εξέλιξη και σχετίζονται με την ανάπτυξη των ορεινών περιοχών.
Η εκδήλωση διάχυσης ήταν διαρθρωμένη σε τρία μέρη.
Στο πρώτο μέρος παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα του έργου από την επιστημονική συνεργάτιδα της Περιφέρειας Κρήτης κα Σκραπαλιώρη Κονδυλία η οποία ανέλυσε επεσήμανε τα οκτώ (8) δομικά στοιχεία πολιτικής όπως προέκυψαν από τα αποτελέσματα του έργου: 1. Εφαρμογή Καλύτερης Διακυβέρνησης & Κανονισμού Λειτουργίας, 2. Εξισορρόπηση Οικολογίας και Κοινωνίας, 3. Προώθηση Συνεργασίας και της Δικτύωσης, 4. Ανάπτυξη Δεξιοτήτων, Γνώσης και Καινοτομίας, 5. Εξασφάλιση ορεινής διαβίωσης, 6. Προώθηση της ποιότητας των προϊόντων, 7. Διατήρηση της χρήσης των τοπικών πόρων, 8. Προετοιμασία και προσαρμογή για την αλλαγή. Στη συνέχεια η Καθηγήτρια Κλινικής Ψυχολογίας του Τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης ανέπτυξε το θέμα: «Τα περίπλοκα και λιμνάζοντα προβλήματα των ορεινών περιοχών της Κρήτης: διερεύνηση ενός κοινού οράματος για ένα βιώσιμο μέλλον» μέσα από το οποίο παρουσίασε τα ευρήματα της έρευνας που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της αλυσίδας αξίας του χαρουπάλευρου που μελετήθηκε στο Ρέθυμνο.
Στη συνέχεια ακολούθησαν τρεις (3) εισηγήσεις ακαδημαϊκών του κ. Μάττα Κων/νου, Ομότιμου Καθηγητή του Τμήματος Γεωπονίας της Σχολής Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος, Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ο οποίος με τον συνεκτικό και περιεκτικό του λόγο παρουσίασε το θέμα: «Μεσογειακή διατροφή και βιοποικιλότητα», αναδεικνύοντας το σημαντικό ρόλο της βιοποικιλότητας στη διατήρηση της διατροφικής αξίας και της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο κ. Παναγιώτης Νεκτάριος, Καθηγητής Τμήματος Γεωπονίας, Σχολής Γεωπονικών Επιστημών, Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου, παρουσίασε το θέμα: «Ανάδειξη και αξιοποίηση της χλωριδικής βιοποικιλότητας των ορεινών όγκων χρησιμοποιώντας ως εφαλτήριο την πράσινη ανάπτυξη των αστικών κέντρων» έδωσε ένα ιδιαίτερο χρώμα στην εκδήλωση αναδεικνύοντας την αξία της χλωριδικής βιοποικιλότητας των ορεινών όγκων στη δημιουργία θεματικών αστικών πάρκων. Τέλος ο κ. Φραγκιαδάκης Γεώργιος, Αν. Καθηγητής Τμήματος Επιστημών Διατροφής & Διαιτολογίας, Σχολής Επιστημών Υγείας, Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου παρουσίασε το θέμα: «Τοπικά συστήματα τροφίμων και οικονομία της υπαίθρου» τονίζοντας τον πολύ σημαντικό ρόλο των συστημάτων τροφίμων στην οικονομία της ενδοχώρας και στη διασφάλιση της υγείας των καταναλωτών.
Ακολούθησε το 1ο στρογγυλό τραπέζι με θέμα: «Πολιτικές βιωσιμότητας των ορεινών περιοχών με ορίζοντα μετά το 2027, αξιοποιώντας τη διασυνδεσιμότητα και την προσβασιμότητα» με συντονιστή τον κ. Αλεξάκη Γεώργιο, Εντεταλμένος Σύμβουλος Περιφέρειας Κρήτης στο οποίο συμμετείχαν οι: κ. Τζεδάκης Σταύρος, Αντιπεριφερειάρχης Πρωτογενούς Τομέα, ο οποίος αναφέρθηκε στην ανάγκη συνεργειών και χάραξης περιφερειακών πολιτικών βασισμένων στη διασύνδεση των περιοχών της ενδοχώρας. Η κα Βρέντζου Εύη, Γενική Γραμματέας Δήμου Ανωγείων, αναφέρθηκε στη στοχευμένη στήριξη των κατοίκων των ορεινών περιοχών ώστε να καταστούν περισσότερο ελκυστικές, ο κ. Βουκάλης Ιωσήφ, Αντιδήμαρχος Ποιότητας Ζωής Δήμου Μυλοποτάμου, επεσήμανε την ανάγκη βελτίωση της προσβασιμότητας των ορεινών περιοχών και τέλος ο κ. Νίνος Θεόδωρος, Πρόεδρος Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης επεσήμανε τη συμπόρευση όλων των φορέων στα θέματα διαχείρισης των ορεινών περιοχών και την ανάγκη δημιουργίας υποδομών που θα αντιμετωπίσουν τις νέες προκλήσεις.
Στο δεύτερο μέρος εκπρόσωποι των αναπτυξιακών εταιρειών από τις τέσσερεις Περιφερειακές Ενότητες παρουσίασαν τις Δράσεις και τις Πρωτοβουλίες στις Ορεινές Περιοχές της Κρήτης. Ειδικότερα: ο κ. Παττακός Δημήτριος, ΑΚΟΜΜ- ΨΗΛΟΡΕΙΤΗΣ Α.Α.Ε Ο.Τ.Α, αναφέρθηκε στις Δράσεις του Γεωπάρκου του Ψηλορείτη, η κα Ταβλαδωράκη Αμαλία, Αναπτυξιακή Ηρακλείου αναφέρθηκε στον αναπτυξιακό ρόλο του Leader και τις βελτιώσεις που θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν μέσα από την πολυετή εμπειρία της ως συντονίστρια τους Leader. Ο κ. Κοπάσης Ελευθέριος, Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης / Χανιά παρουσίασε τις δράσεις του Οργανισμού στην Π.Ε. Χανίων ενώ με τις στοχευμένες παρεμβάσεις του συνέβαλλε στη συζήτηση που αναπτύχθηκε και η κα Μικρουλέα Ελίνα από την Αναπτυξιακή Λασιθίου παρουσίασε τις δράσεις στη χωρική ενότητα της ανατολικής Κρήτης αναφέροντας τη συμβολή των αναπτυξιακών δράσεων στην βελτίωση διαβίωσης των κατοίκων της ανατολικής Κρήτης. Τέλος η κα Θεανώ Βρέντζου, Πρόεδρος της Τοπικής Επιτροπής Διαχείρισης Αστερουσίων παρουσίασε το θέμα: «Η ένταξη των Αστερουσίων στο Παγκόσμιο Δίκτυο Αποθεμάτων Βιόσφαιρας (WNBR) της UNESCO» και εστίασε στα προσδοκώμενα αποτελέσματα από την αναγνώριση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της περιοχής των Αστερουσίων.
Το 2ο στρογγυλό τραπέζι με θέμα: «Οι αλυσίδες αξίας ως μέσο αξιοποίησης των δυνατοτήτων των ορεινών περιοχών και ο αντίκτυπός τους στην ανάπτυξη» συντόνισε ο κ. Πίτερης Χαράλαμπος-Νικόλαος συντονιστή του σχεδίου MOVING για την Περιφέρεια Κρήτης και συμμετείχαν οι: κ. Κώτσογλου Κυριάκος, Αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού, ο οποίος τόνισε την ανάγκη περαιτέρω αξιοποίησης των αλυσίδων αξίας που δημιουργούν οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού και ειδικότερα ο αγροτουρισμός, ο κ. Βάμβουκας Μιχαήλ, Αντιπεριφερειάρχης Επιχειρηματικότητας ο οποίος αναφέρθηκε στη στήριξη της επιχειρηματικότητας και ειδικότερα στο ρόλο της γυναίκας στο επιχειρείν των ορεινών περιοχών, ο κ. Τζουβελέκας Ευάγγελος, Καθηγητής Μικροικονομικής Θεωρίας και Πολιτικής, Τμήματος Οικονομικών Επιστημών, Σχολή Κοινωνικών Επιστημών, Πανεπιστημίου Κρήτης, επεσήμανε ότι η κάθε αλυσίδα αξίας πρέπει να εντάσσεται σ’ ένα ευρύτερο αναπτυξιακό στρατηγικό πλαίσιο για να αναμένουμε ουσιαστικά αποτελέσματα. Τέλος η κα Χουδετσανάκη Ειρήνη, Πρόεδρος Αγροδιατροφικής Σύμπραξης Κρήτης αναφέρθηκε στο σημαντικό ρόλο των αλυσίδων αξίας που δημιουργούν οι Γεωγραφικές Ενδείξεις και η σημαντικότητα τους στη στήριξη του εισοδήματος των κατοίκων της υπαίθρου.
Στο τρίτο και τελευταίο μέρος ο κ. Πίτερης Χαράλαμπος-Νικόλαος παρουσίασε τους νέους ευρωπαϊκούς Κανονισμούς του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και ειδικότερα: Τον ενοποιημένο Καν. (ΕΕ) 2024/1143 σχετικά με τις γεωγραφικές ενδείξεις για τον οίνο, τα αλκοολούχα ποτά και τα γεωργικά προϊόντα, καθώς και με τα εγγυημένα παραδοσιακά ιδιότυπα προϊόντα και τις προαιρετικές ενδείξεις ποιότητας για τα γεωργικά προϊόντα, ο οποίος τροποποιεί τους κανονισμούς (ΕΕ) αριθ. 1308/2013, (ΕΕ) 2019/787 και (ΕΕ) 2019/1753 και καταργεί τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1151/2012. Στο Κανονισμό αυτό για δεύτερη συνεχή περίοδο γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην προαιρετική ένδειξη «Προϊόν ορεινής παραγωγής». Τον Καν. (ΕΕ) 2023/2411 σχετικά με την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων για χειροτεχνικά και βιομηχανικά προϊόντα επισημαίνοντας την ανάγκη προετοιμασίας των φορέων της Περιφέρειας Κρήτης προκειμένου να διασφαλίσουν την πνευματική ιδιοκτησία που εκπροσωπούν τα προϊόντα του κάθε τόπου.
Τέλος θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε το Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ.κ. Πρόδρομο για την παραχώρηση του Κέντρου «ΘΕΟΜΗΤΩΡ» αλλά και για τον περιεκτικό του χαιρετισμό. Επιπρόσθετα ευχαριστούμε θερμά τους ομιλητές που με τις εισηγήσεις τους και τις παρεμβάσεις τους φώτισαν με γνώση τις ιδιαίτερες πτυχές που σχετίζονται με την ανάπτυξη των ορεινών περιοχών, τους συμμετέχοντες στα δύο στρογγυλά τραπέζια που με την εμπειρία τους συνέβαλλαν στην διατύπωση προτάσεων και λύσεων και τέλος όλους όσους με την παρουσία τους τίμησαν την εκδήλωσης διάχυσης.
